GMP คืออะไร

GMP คืออะไร 

     ก่อนเริ่มกิจการโรงงานใด ๆ ผู้ประกอบการจำเป็นต้องศึกษาและทำความเข้าใจกฎ ระเบียบ และมาตรฐานหลายประการเพื่อให้สอดคล้องกับแนวทางปฏิบัติอันจะนำไปสู่การสร้างสรรค์และส่งออกผลผลิตและผลิตภัณฑ์คุณภาพไปยังมือผู้บริโภค โดยเฉพาะมาตรฐาน GMP ซึ่งเป็นหนึ่งในมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มไปจนถึงเครื่องสำอาง อาหารเสริม และยาโดยตรง การผลิตผลิตภัณฑ์ที่ได้คุณภาพ ผ่านการรับรองตามมาตรฐาน GMP เป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการต้องคำนึงถึง เนื่องจาก GMP เป็นหนึ่งในเครื่องการันตีว่าผลิตภัณฑ์ที่ผลิตในโรงงานนั้น ๆ จะมีคุณภาพ ปลอดภัย และเหมาะสำหรับการจำหน่ายไปสู่ผู้บริโภค ซึ่งในวันนี้เราจะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับมาตรฐาน GMP เพื่อให้ผู้ประกอบการทุกท่านได้เข้าใจภาพรวมและสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการดำเนินกิจการของท่านต่อไป

GMP คืออะไร?

     GMP (Good Manufacturing Practice) หรือ หลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิต คือ ระบบคุณภาพที่ใช้สร้างและควบคุมกระบวนการจัดการสุขลักษณะที่ดีในการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นวิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ที่ใช้ในการผลิต บุคลากรและผู้ปฏิบัติงาน ตลอดจนการเก็บรักษา โดยเน้นไปที่การป้องกันและขจัดความเสี่ยงที่อาจจะทำให้ผลิตภัณฑ์เป็นพิษ เป็นอันตราย หรือเกิดความไม่ปลอดภัยแก่ผู้บริโภค GMP จึงเป็นข้อกำหนดขั้นพื้นฐานที่จำเป็นในการผลิตและควบคุมกระบวนการผลิตที่กำหนดขึ้นเพื่อให้ผู้ผลิตหรือผู้ประกอบการปฏิบัติตาม โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้สามารถผลิตผลิตภัณฑ์ได้อย่างมีคุณภาพและปลอดภัย เหมาะสำหรับการบริโภคนั่นเอง

GMP มีกี่ประเภท?

ในปัจจุบัน มาตรฐาน GMP แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

• GMP สุขลักษณะทั่วไป (General GMP) เป็นหลักเกณฑ์ที่นำไปใช้ปฏิบัติสำหรับอาหารทุกประเภท
• GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP) เป็นข้อกำหนดที่เพิ่มเติมจาก GMP ทั่วไป โดยมุ่งเน้นในแง่ความปลอดภัยและการขจัดความเสี่ยงของแต่ละผลิตภัณฑ์ที่มีความเฉพาะเจาะจงมากยิ่งขึ้น ซึ่ง GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์จะมีการควบคุมการผลิตของผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดที่แตกต่างกันออกไปตามรายละเอียดของผลิตภัณฑ์นั้น ๆ โดยเฉพาะ
  

GMP ครอบคลุมอะไรบ้าง?

     สาระสำคัญของ GMP ครอบคลุมตั้งแต่สถานที่ตั้งของสถานประกอบการ โครงสร้างอาคาร เครื่องมือเครื่องจักรและอุปกรณ์ในการผลิต การควบคุมกระบวนการผลิตที่ดี นับตั้งแต่เริ่มต้นวางแผนการผลิต ระบบควบคุมวัตถุดิบระหว่างการผลิต การบรรจุ การจัดเก็บ การควบคุมคุณภาพ การขนส่งจนถึงมือผู้บริโภค การตรวจสอบและติดตามผลคุณภาพผลิตภัณฑ์ บุคลากรและผู้ปฏิบัติงาน รวมถึงระบบบันทึกข้อมูล ระบบจัดการการสุขาภิบาลและสุขอนามัย เป็นต้น เพื่อให้ผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้ายมีคุณภาพและความปลอดภัย เป็นที่มั่นใจเมื่อถึงมือผู้บริโภค ซึ่งวัตถุประสงค์หลักก็คือเพื่อให้ผู้ประกอบการมีมาตรการป้องกันการปนเปื้อนอันตรายทั้งทางด้านจุลินทรีย์เคมีและกายภาพในผลิตภัณฑ์ ซึ่งอาจมาจากสิ่งแวดล้อม ตัวอาคาร เครื่องจักร อุปกรณ์ที่ใช้ การดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนการผลิต รวมถึงการจดการในด้านสุขอนามัยทั้งในด้านความสะอาด การบำรุงรักษา และผู้ปฏิบัติงาน ส่วน GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์จะเน้นไปที่ประเด็นการควบคุมกระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์เฉพาะ โดยขยายรายละเอียดในการควบคุมเพื่อป้องกันการปนเปื้อนชัดเจนยิ่งขึ้น

ประโยชน์ของ GMP

• ผู้บริโภคได้รับผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย มีคุณภาพ เหมาะสำหรับการบริโภค
• เป็นแนวทางการผลิตเพื่อประกันว่าผลิตภัณฑ์มีคุณภาพและปลอดภัยตรงตามมาตรฐาน
• ช่วยลดข้อผิดพลาดหรือความเบี่ยงเบนที่จะผลิตผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน
• สร้างความสะดวกและปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงานในขณะปฏิบัติงาน
• ช่วยสร้างทัศนคติที่ดีและถูกต้องแก่ผู้ปฏิบัติงาน
•  สร้างระบบมาตรฐานที่ง่ายและสะดวกในการติดตามข้อมูล
• เพิ่มความคล่องตัวในการดูแล การจัดการ และการประเมินงานภายในโรงงาน
• ป้องกันไม่ให้มีข้อบกพร่องที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตหรือการควบคุมคุณภาพ รวมทั้งขจัดปัญหาไม่ให้เกิดขึ้นซ้ำซ้อน
• ช่วยเพิ่มคุณภาพอาหารในระยะยาว มีความสม่ำเสมอในทุก ๆ ล็อตการผลิต และช่วยลดต้นทุนการผลิต
• ช่วยให้ผู้ประกอบการมีระบบควบคุม รักษามาตรฐานความสะอาด และสุขลักษณะของโรงงานอย่างถูกต้อง

ความสำคัญของ GMP

     GMP คือ มาตรฐานและระบบประกันคุณภาพที่ได้รับการรับรองจากทั่วโลกว่ามีความน่าเชื่อถือสูงเนื่องจากมีข้อกำหนดมาตรฐานที่ครอบคลุมการผลิตในทุกด้าน จึงทำให้ผลิตภัณฑ์มีความปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค GMP จึงเป็นหนึ่งมาตรฐานที่ผู้บริโภคและกลุ่มนักวิชาการด้านอาหารทั่วโลกเชื่อถือและให้การยอมรับ ดังนั้น หากผู้ประกอบการสามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดของ GMP ได้ทุกประการ ย่อมทำให้สามารถสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ที่ถูกต้องตามหลักสุขอนามัยและมีความปลอดภัยต่อสุขภาพของผู้บริโภค และที่สำคัญ ผลิตภัณฑ์ของผู้ประกอบการจะถือว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพตรงตามมาตรฐานสากล

การบังคับใช้ GMP ในประเทศไทย

     สำนักงานคณะกรรมอาหารและยาของไทยได้นำเอาหลักเกณฑ์มาตรฐาน GMP มาบังคับใช้เป็นกฎหมาย โดยกำหนดไว้ในประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 193) พ.ศ. 2543 เรื่องวิธีการผลิต เครื่องมือ เครื่องใช้ในการผลิต และการเก็บรักษา และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 เป็นต้นมา ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอาหาร เครื่องดื่ม เครื่องสำอาง อาหารเสริม และยาจึงต้องศึกษาข้อกำหนดโดยละเอียดเพื่อการผลิตที่ได้มาตรฐาน นำมาซึ่งผลิตภัณฑ์คุณภาพที่อยู่บนพื้นฐานข้อบังคับทางกฎหมายและมีความปลอดภัยสูงสุด

อ้างอิงจาก : industrial.frasersproperty.co.th